Lactose is een suiker die in melk en melkproducten voorkomt en wordt daardoor ook wel eens melksuiker genoemd. Het is te vinden in alle melk van dierlijke oorsprong en de afgeleide producten. Verzuurde melkproducten worden doorgaans beter verdragen o.a. yoghurt, kefir, karnemelk.
Als jij lactose eet, komt dat in je dunne darm terecht. Lactose is een disacharide (dubbelkoolhydraat), bestaande uit twee moleculen: galactose en glucose. Om opgenomen te kunnen worden in de dunne darm, moeten die moleculen uit elkaar geknipt worden. Daarvoor hebben we het enzym lactase nodig dat geproduceerd wordt door onze dunnedarmcellen. Lactase zorgt ervoor dat de galactose en de glucose vrijkomen, die dan gemakkelijk via de darmwand opgenomen kunnen worden in de bloedbaan.
Maar wat als je nu geen of minder lactase hebt? Dan blijft er lactose achter in je darm. Lactose trekt vocht aan waardoor je diarree kunt krijgen. Maar het hoofdprobleem situeert zich in de dikke darm waar onze massale hoeveelheid bacteriën zitten. Die gaan de lactose die daar binnenkomt vergisten waarbij je een vrijstelling krijgt van vrije vetzuren, CO2 (gas) en water. Gas geeft uitzetting van de darmen, rommelingen en een borrelend geluid, winderigheid en een opgeblazen gevoel. Ook pijn en een gezwollen buik kunnen tekenen zijn van lactose-intolerantie. Diarree volgt meestal een halfuur tot twee uur later.
Lactose komt in kleine hoeveelheden voor in moedermelk, bijna alle zuigelingen maken voldoende van het enzym lactase aan om die lactose goed te kunnen verteren. Enkele jaren na de geboorte neemt de lactase-activiteit af. West-Europeanen en Noord-Amerikanen blijven over het algemeen voldoende lactase aanmaken.
Het resterende lactasegehalte en de hoeveelheid lactose die jij inneemt, in samenwerking met de gevoeligheid van jouw darmen, de samenstelling van jouw darmmicrobioom (darmflora) en de snelheid van jouw darmtransit bepalen grotendeels de ernst van de symptomen.
Dit betekent dat de meeste mensen die effectief lactose-intolerant zijn, toch nog een zekere hoeveelheid melk en melkproducten kunnen verdragen.