Nitraat en nitriet kunnen van nature aanwezig zijn in voedingsmiddelen of ze kunnen toegevoegd worden als additieven, vooral ter bescherming tegen de dodelijke bacterie Clostridium botulinum die botulisme veroorzaakt. Ook worden ze gebruikt voor het behouden van smaak en kleur in bereide voedingsmiddelen, vooral vlees en vleeswaren.
Nitraten en nitrieten zijn een van de oudste en meest efficiënte manieren om vlees te kunnen bewaren. Het mechanisme dat deze stoffen toelaat de bacteriën te doden, kan in geval van overgevoeligheid, eveneens klachten veroorzaken bij personen die gevoelig zijn voor nitraat en nitriet wanneer deze in te grote hoeveelheden geconsumeerd worden.
In babyvoeding tot 6 maanden is het gebruik van nitraat en nitriet verboden.
Nitraat is een onmisbare voedingsstof voor planten als stikstofbron. Daarom is nitraat een natuurlijk bestanddeel van alle granen, groenten en fruit. Het gehalte aan nitraat is afhankelijk van verschillende factoren:
- Bemesting: intensieve bemesting geeft een hogere hoeveelheden nitraat.
- Seizoen: in (winter)maanden wanneer de lichtintensiteit lager is, bevatten planten hogere hoeveelheden nitraat.
- Groente- of fruitsoort: bladgroenten slaan meer nitraat op dan andere groenten.
- Variëteit: binnen een bepaalde groente- of fruitsoort kunnen naar gelang de variëteit grote verschillen in het nitraatgehalte voorkomen. Romeinse sla bevat bijvoorbeeld minder nitraat dan kropsla.
- Hoeveelheid nitraat in bladgroenten: kan sterk verminderd worden door de nerven te verwijderen.
E-nummers:
E 249 Kaliumnitriet
E 250 Natriumnitriet
E 251 Natriumnitraat
E 252 Kaliumnitraat
Symptomen
Nitraat kan door bewerken, slecht bewaren en darmbacteriën omgezet worden in nitriet.
Bij gevoelige personen geven lage hoeveelheden nitriet milde symptomen zoals bloedarmoede, moeilijke ademhaling, bleek worden in het gelaat (lijkkleur), duizelig worden en hoofdpijn. Erg hoge hoeveelheden nitriet kunnen resulteren in braken, hevige buikpijn, evenwichtsstoornissen, spierzwakte en onregelmatige polsslag.
Behandeling
Vermijd nitraatrijke voedingsmiddelen en bewerkte voedingsmiddelen waar nitraat of nitriet aan toegevoegd is. Dit is de enige manier om klachten te voorkomen.
Een voedselintolerantie kan doorheen de jaren milder of net ernstiger worden. Daarom is een regelmatige opvolging bij een allergiediëtist belangrijk. Indien nodig wordt het voedingsadvies op maat herzien en kan een nieuwe tolerantiegrens bepaald worden.
Voeding
Vermijd volgende voedingsmiddelen:
- Bladgroenten zoals sla, spinazie, andijvie …
- Bieten, bietengroen
- Bewerkt vlees