Er is sprake van een kruisreactiviteit (kruisallergie of secundaire allergie) als een persoon die gesensibiliseerd is voor een primair allergeen, reageert op een ander allergeen dat gelijkenissen vertoont met het primair allergeen. Het gaat dan om eiwitstructuren (allergenen) die zo op mekaar lijken dat het immuunsysteem niet in staat is om deze van mekaar te onderscheiden.
Er kan een kruisreactiviteit ontstaan tussen:
- verschillende voedselallergenen o.a. dierlijke melken, verschillende peulvruchten, verschillende vissoorten …
- pollen en voedsel (pollen-voedsel-syndroom)
boompollen en o.a. rauwe appel, soja, hazelnoten …
bijvoetpollen en o.a. selder, koriander, pastinaak …
- natuurlijke latex en voedsel (latex-fruit-syndroom) o.a. ananas, avocado, banaan, kastanje …
- cannabis en voedsel (cannabis-fruit/groenten/zaden/…-syndroom).
Het kan voorkomen dat je last hebt van een kruisallergie zonder klachten te hebben van de primaire allergie. Het kan dus zijn dat je symptomen van een appelallergie vertoont ten gevolge van een sensibilisatie ten opzichte van boompollen zonder duidelijke hooikoortsklachten te hebben, ook niet tijdens het pollenseizoen.
De symptomen bij een kruisreactiviteit kunnen gaan van mild tot zeer ernstig. De klachten treden vrij snel na consumptie op.
De meest voorkomende secundaire voedselallergie is deze ten gevolge van een boompollenallergie en uit zich vooral door het oraal allergiesyndroom (OAS), heel soms door meer veralgemeende reacties. Het OAS is een zwelling van of jeuk/tinteling aan lippen, mond, keel of tong. Deze klachten treden snel na inname van het desbetreffende allergeen op en ze verdwijnen spontaan na 20 minuten. Deze klachten zijn meestal onschuldig en de patiënt mag, indien gewenst, de voedingsmiddelen die de klachten veroorzaken blijven eten. Typisch voor deze kruisreactiviteit is dat enkel de onbewerkte producten klachten geven. Wordt het voedingsmiddel verhit of gegeten in een zuur midden, dan is de allergeniciteit verdwenen bv. appelmoes of appel in yoghurt geeft geen klachten, verse appel geeft klachten – verse hazelnoten geven klachten, chocopasta met hazelnoten wordt verdragen.
Opgelet! Kruisreactiviteit voor soja en hazelnoten kunnen wel serieuze OAS-klachten geven waardoor je het gevoel hebben dat je keel dicht komt te zitten. Personen met een gastric bypas of personen die maagzuurremmers gebruiken, kunnen naast OAS ook spijsverteringsklachten ondervinden.
Bij de andere kruisreacties (niet-pollen-gerelateerd) kunnen dezelfde klachten ontstaan als bij primaire allergieën. Enkel indien er klachten zijn dient het voedingsmiddel vermeden te worden. De klachten kunnen bij zowel bewerkte als onbewerkte producten optreden. De klachten kunnen zich uiten via de luchtwegen, de huid, de maag en de darmen en het hart, tot anafylaxie toe.
Bij vermoeden van een kruisallergie kan je best je arts of allergiediëtist contacteren. Zij kunnen aan de hand van jouw verhaal de link leggen met de primaire allergie.
De begeleiding van een gespecialiseerde allergiediëtist is belangrijk om de verdachte voedingsmiddelen op te sporen, zodat enkel de boosdoeners geëlimineerd worden.
