In sommige voedingsmiddelen zijn allergenen aanwezig die zeer sterk gelijken op berkenpollen en pollen van andere bomen (familie ‘fageles’), waarmee er een kruisreactie of kruisallergie kan ontstaan. De benaming van de kruisallergie voor pollen van berk, els, beuk of hazelaar wordt ook het para-berk syndroom genoemd.
Ongeveer 50% tot 90% van de personen die een allergie hebben voor boompollen, ontwikkelen in de loop van hun leven ook een kruisallergie voor pit- en steenfruit (appel, peer, kers, perzik …), voor sommige groentesoorten (wortel, selder …) en/of voor noten (hazelnoot, amandelen …) en/of voor pinda, soja ….
De allergenen bij het para-berk syndroom zijn hittelabiel waardoor verhitten van fruit, groenten en noten de allergische reactie sterk doet afnemen. Vaak geven de voedingsmiddelen wanneer ze verhit zijn geen klachten. Er is 1 grote uitzondering namelijk soja. Een kruisallergie op soja kan net een zeer hevige reactie geven wanneer de soja hoog verhit is (zoals bij sojadrinks, sojadesserten …).
Opgelet bij een persoon met een kruisreactie para-berk kan tegelijkertijd een primaire allergie aanwezig zijn. Sluit dit zeker uit.
SYMPTOMEN
Bij het eten van voedingsmiddelen waarvoor je allergisch bent, treedt bijna onmiddellijk (binnen de 15 minuten na inname) een reactie op en deze reactie verdwijnt na ongeveer 20 minuten. Deze reactie wordt ook wel OAS (oraal allergie syndroom) genoemd. De klachten zijn vooral zwelling van of jeuk/tinteling aan de lippen, de tong, de mond en de keel.
Die symptomen zijn meestal niet de gevaarlijkste. Opgelet soms kan de reactie toch ernstiger zijn, voornamelijk bij inname van soja maar af en toe ook bij inname van andere voedingsmiddelen. Een kruisallergie kan uitzonderlijk leiden tot anafylaxie.
Wat te doen bij kruisallergie
Meestal bestaat er een kruisallergie voor een of enkele voedingsmiddelen. Als je er geen last van hebt hoef je deze producten niet uit te sluiten. Bij lichte reacties mag je de voedingsmiddelen ook nog blijven eten. Enkel wanneer de klacht ernstiger wordt, is het nodig deze producten te vermijden.
Bij vermoeden van een kruisreactie is het belangrijk een gespecialiseerde allergiediëtist in te schakelen. De allergiediëtist kan je helpen door een gerichte anamnese af te nemen en zo de mogelijke boosdoeners te detecteren. Op deze manier ga je geen voedingsmiddelen onnodig mijden. En kan de allergiediëtist samen met jou uitzoeken of je het voedingsmiddel al dan niet verhit kan eten. Indien nodig verwijst de allergiediëtist (terug) door naar de arts/allergoloog.