Een glutenvrij dieet zou een hogere inname van vetten en enkelvoudige suikers tot gevolg hebben. Hierdoor hebben patiënten met coeliakie een verhoogd risico op metabole complicaties waaronder het metabool syndroom en een vervette lever. Men onderzocht de aanwezigheid van het metabool syndroom en een vervette lever in 2 groepen van patiënten met coeliakie.
In groep 1 werden 54 personen met een recente diagnose van coeliakie ingedeeld. 44 van hen werden 1 jaar later opnieuw beoordeeld nadat ze 1 jaar lang een glutenvrij dieet volgden. In groep 2 werden 130 coeliakiepatiënten onderzocht, die het glutenvrij dieet meer dan 1 jaar toepasten.
De patiënten uit beide groepen werden onderzocht op verschillende antropometrische (lichaamsmetingen zoals lengte, gewicht, buikomtrek …) en metabole parameters (cholesterol, bloedglucose, bloeddruk …) alsook de vervetting van de lever.
In groep 1 werden er bij de start van het glutenvrij dieet 5 patiënten (van de 44), met metabool syndroom (11,4%) gediagnosticeerd, na het volgen van het glutenvrij dieet gedurende 1 jaar waren dit er 9 (18,2%). Het aantal patiënten in groep 1 met een vervette lever evolueerde op 1 jaar van 6 patiënten (14,3%) naar 13 patiënten (29,5%) In groep 2, was de mediaan van het volgen van een glutenvrij dieet 4 jaar (mediaan = middelste van de totale testpopulatie). Bij deze testgroep werd er een diagnose van metabool syndroom gesteld bij 26,3% van de patiënten en bij 23% werd een vervette lever vastgesteld.
Patiënten met coeliakie hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van het metabool syndroom en een vervette lever, wat nog verder toeneemt bij het volgen van een glutenvrij dieet. Deze patiënten worden best regelmatig opgevolgd en begeleid met betrekking tot hun eetgewoonten en metabole kenmerken. Gezonde voeding en fysieke activiteit zullen belangrijk zijn in de behandeling.
[1] Men lijdt aan metabool syndroom als men voldoet aan ten minste 3 van de volgende criteria: overgewicht met een buikomtrek van meer dan 94 cm bij mannen, en meer dan 80 cm bij vrouwen.
Een nuchtere waarde voor triglyceriden (bloedvetten), van meer dan 150 mg/dl.
Een HDL-cholesterolwaarde (goede cholesterol) van minder dan 40 mg/dl bij mannen, en minder dan 50 mg/dl bij vrouwen.
Een nuchtere bloedsuiker (glucose) van 100 mg/dl of meer, of reeds in behandeling zijn voor diabetes type 2.
Een bloeddruk hoger dan 130/85, of reeds in behandeling zijn voor hoge bloeddruk.
Metabool syndroom duidt dus niet op één ziekte, maar op een verzameling van risicofactoren die vaak samen voorkomen én op die manier in verband staan met ziekten zoals hart- en vaataandoeningen en diabetes.
Bron: Patients with celiac disease are at high risk of developing metabolic syndrome and fatty liver, Asish Agarwal et al.