Als de vertering van koemelk klachten geeft, is er sprake van een koemelkallergie of een lactose-intolerantie.
Bij een koemelkallergie reageer je op het koemelkeiwit en moet elke vorm van dierlijke melk, dus niet enkel koemelk, maar ook schapenmelk, geitenmelk, buffelmelk, … en alle afgeleiden hiervan strikt gemeden worden. Slechts 2 tot 6 % van de kinderen hebben last van een dergelijke allergie die in twee derde van de gevallen vanzelf verdwijnt op twee- of driejarige leeftijd. Heel weinig volwassenen (0,1 tot 0,5 %) zijn allergisch voor melk.
Als we het over een lactose-intolerantie hebben, zorgt de lactose of de melksuiker voor de klachten. In dat geval is het absoluut niet nodig om alle melkproducten te mijden. Om lactose (een suiker die van nature in melkproducten aanwezig is) te kunnen verteren, maken onze darmen een enzym aan: lactase. Bij zuigelingen is de activiteit van dat enzym het sterkst, maar naarmate men ouder wordt – afhankelijk van persoon tot persoon – kan dit sterk afnemen. Wanneer er te weinig lactase wordt aangemaakt in de darm, wordt lactose niet of niet volledig verteerd. Dit geeft lang niet altijd klachten. Die daling van het lactasegehalte is de meest voorkomende oorzaak van lactose-intolerantie. Er bestaat ook een aangeboren genetisch defect van de lactaseproductie, dan verdraagt de baby geen moedermelk, maar ook geen babymelk op basis van koemelk, dit is eerder uitzonderlijk. Ten slotte kan een chronische darmziekte verantwoordelijk zijn voor de lactose-intolerantie, door het aantasten van het darmslijmvlies. Hierdoor wordt de aanmaak van lactase sterk vermindert, waardoor de opname van melksuiker tijdelijk verslechtert. Na herstel van de darm, komt de lactase-productie en daardoor ook de opname van lactose doorgaans weer op het normale niveau.
Sommige intoleranties hebben iets van een hype, een modeverschijnsel, maar in het geval van lactose-intolerantie wordt het probleem soms onderschat.
Een laag lactasegehalte in de dunne darm kan vervelende klachten veroorzaken, waarbij niet steeds aan een lactose-intolerantie gedacht wordt.
De mensen klagen van opgeblazen gevoel, buikpijn, flatulentie, brandend maagzuur, misselijkheid, constipatie en/of diarree. De ernst van de klachten is afhankelijk van de hoeveelheid lactose die geconsumeerd werd, maar ook van de hoeveelheid lactase die in de darm aanwezig is.
De meeste mensen produceren een minimale hoeveelheid lactase, waardoor ze wel nog in staat zijn kleine hoeveelheden lactose te verteren. Net daarom is het volledig mijden van alle melkproducten in de meeste gevallen niet nodig.
Vaak schakelt men dan over op schapen- of geitenmelk, maar alle dierlijke melken, dus ook die van geit, schaap of buffel bevatten lactose. Totale verbanning van alle dierlijke melkproducten ten voordele van plantaardige zoals kokosdrink, rijstdrink of amandeldrink levert te weinig eiwitten. De voorkeur gaat dan naar calciumverrijkte sojadrink of lactosevrije koemelk.
Anderzijds zijn kazen (jawel, ook degene afkomstig van koemelk) ‘met een korstje’ of harde kazen wel toegelaten binnen een lactosebeperking. Dit komt doordat de lactose tijdens de rijping van de kaas volledig wordt afgebroken. Ook yoghurt is voor de meesten geen probleem. Hoewel yoghurt veel lactose bevat, is dit toch niet nadelig voor de meeste mensen met een lactose-intolerantie. De bereidingswijze van yoghurt zorgt er namelijk voor dat de melksuikers worden omgezet en zo toch beter verteerbaar zijn.
Heel kleine hoeveelheden melk, zoals in een sausje geven ook een minimum aan ongemak. Het is daarom heel belangrijk om na te gaan wat jouw drempel is, hoe groot “ jouw emmertje“ is, zodat je hiermee rekening kan houden. Om dit te bepalen, ga je best langs bij een allergiediëtiste. Zij helpt je bij het maken van de juiste voedingskeuzes en geeft je een zo ruim mogelijke variatie voor een rustige darm.
Als je dan toch eens naar een feest of diner moet met veel sauzen, desserten of bereidingen met melk en/of room, is het mogelijk preventief lactase in pilvorm of instant te nemen om de lasten te beperken.
Succes,
Kris