Het is zo triestig, die lagereschoolkinderen, soms zelf kleuters met buikpijn waardoor ze niet naar school kunnen, niet kunnen sporten en feestjes aan zich voorbij zien gaan. Het is moeilijk voor het kind en voor de ouders om te begrijpen wat er aan de hand is. Hebben ze echt pijn of is er iets anders aan de hand? Gaan ze niet graag meer naar school of naar de sportclub? Er wordt met de dokter over gepraat, dan toch eens naar de kinderarts. Er worden verschillende onderzoeken gedaan, een lactoseblaastest … allemaal negatief. Spastische darmen dan? Bij jonge kinderen?
In de literatuur vind ik volgende cijfers terug: In Australië heeft 5% van de schoolgaande kinderen prikkelbare darmen, in Amerika spreekt men zelfs van 20%. Het is belangrijk om deze kinderen goed te behandelen. Deze kinderen hebben een lagere levenskwaliteit. Ze vertonen meer schoolverzuim, sociaal isolement, depressie en het worden volwassenen met PDS (prikkelbaar darmsyndroom).
75% van de volwassenen met PDS zijn goed geholpen met een laag FODMAP-dieet. Zullen we dan die kinderen ook maar op een laag FODMAP-dieet zetten om hun klachten onder controle te krijgen? Hola, niet te snel!
In 2017 heeft er in de Verenigde Staten een onderzoek plaats gevonden bij 52 kinderen met PDS tussen 7 en 17 jaar. Hun normale voeding met een matige hoeveelheid FODMAP’s werd 2 dagen vervangen door een voeding laag in FODMAP’s. De kinderen hadden duidelijk minder buikpijn bij een FODMAP-arme voeding. Dit klinkt veelbelovend, toch is er nog meer onderzoek nodig. We zijn zeker nog geen voorstander om kinderen een streng dieet te laten volgen!
Hoe gaan we best te werk met kinderen met onverklaarbare buikpijn?
Het is belangrijk dat de diagnose van PDS door de (kinder)arts vastgesteld wordt. Op die manier zijn we zeker dat er geen andere ziekten in het spel zijn zoals coeliakie, lactose-intolerantie, voedselallergie, ziekte van Crohn … Via een uitgebreide anamnese (bevraging) brengen we het voedingspatroon in kaart. Voldoet dit aan de eisen van een gezonde en gevarieerde kindervoeding? Wordt er voldoende water gedronken en voldoende vezels gegeten? Is de vetinname en de eetstructuur goed? … Wat is het lievelingseten van het kind? Worden er veel pruimen en peren gegeten? Of de ganse dag door appelsap of melk gedronken? Wordt er vaak en een grote portie pasta gegeten … De eerste stap is het bereiken van een gezonde en gevarieerde voeding in de juiste verhoudingen. Indien de buikklachten aanwezig blijven, kunnen de belangrijkste voedingsmiddelen met FODMAP’s één voor één uit de voeding verwijderd worden en vervangen worden door volwaardige alternatieven. Ik denk hierbij aan melk en melkproducten, tarwe, groenten en fruit. Via een voedings- en klachtendagboek kan het verloop geëvalueerd worden en kunnen de mogelijke triggers geïdentificeerd worden. Daarnaast is het zeer belangrijk om de FODMAP’s tijdig terug te herintroduceren zodat het risico op mogelijke voedingstekorten nihil blijft. Triggers dienen trouwens regelmatig geherintroduceerd te worden omdat het kind nog in ontwikkeling is en de trigger na een bepaalde periode mogelijks geen klachten meer geeft.
Deze beperkte vorm van het laag FODMAP-dieet werpt meestal zijn vruchten af! We zijn dus geen voorstander van een streng laag FODMAP-dieet voor kinderen. De kunst bestaat erin om zoveel mogelijk voeding toe te laten zodat de ontwikkeling van het kind geen gevaar loopt.
Laat je kind in dit hele proces best begeleiden door een ervaren allergiediëtist met kennis van FODMAP’s en kindervoeding. Zij zal ook aandacht hebben voor moeilijke en selectieve etertjes die de FODMAP-arme alternatieven waarschijnlijk zullen weigeren alsook voor het hoger risico op het ontwikkelen van eetstoornissen.
Wij zijn alvast gemotiveerd om de buikpijn bij kinderen te verlichten!
Hilde Winters