Je hebt ze allicht ook voorbij zien flitsen, de grote koppen in de media: ‘babydoekjes verhogen risico op allergie’, ‘bijna helft van de Belgen onder de 40 heeft last van allergie’ …
Je vraagt je misschien af wat deze gemeen hebben. Recente krantenkoppen beweren dat het gebruik van babydoekjes, antibiotica en … ertoe kunnen leiden dat kinderen voedselallergieën ontwikkelen. Dit heeft uiteraard bij ouders en medische zorgverleners aanleiding gegeven tot bezorgdheid en bij veel ouders tot een groot schuldgevoel. Hebben we kinderen ertoe gebracht voedselallergieën te ontwikkelen door ze hieraan bloot te stellen? Kunnen we nu voorkomen dat voedselallergieën zich ontwikkelen? Zoals gewoonlijk is er meer aan het verhaal.
Helaas hebben we niet veel duidelijke antwoorden waarom voedselallergieën de afgelopen twee decennia zijn toegenomen. Veel theorieën zijn verspreid, maar deze zijn meestal ongegrond gebleven. Dit komt waarschijnlijk voort uit de (gecompliceerde) interactie van meerdere factoren, die waarschijnlijk niet voor elk kind hetzelfde zijn. Er kan eenvoudigweg geen eenduidige reden aangetoond worden waarom steeds meer kinderen voedselallergieën ontwikkelen.
Dus hoe zit het nu met babydoekjes, maagzuurremmers, antibiotica, de hygiënehypothese?
Onlangs gepubliceerde studies hebben deze opschudding veroorzaakt. Helaas zijn de feitelijke bevindingen van de studies vervormd. Headlines zijn in de media gedeeld en verspreid zonder veel nadenken over de gegevens.
Babydoekjes: Eerst en vooral ging het bij deze studie noch om babydoekjes … noch om kinderen!!! Deze studie werd uitgevoerd met laboratoriummuizen. De muizen ondergingen verschillende blootstellingen, waaronder pinda en ei, evenals chemicaliën die in zepen en detergentia worden aangetroffen. Muizen die via hun huid aan zowel voedsel als zeep werden blootgesteld, hadden hogere percentages voedselallergieën. Hieruit werd gespeculeerd dat zepen in babydoekjes ervoor kunnen zorgen dat baby’s voedselallergieën ontwikkelen. Zie je het probleem hier? Je kan niet zomaar gegevens uit muizenstudies zonder meer toepassen op mensen, laat staan deze conclusies trekken op basis van de zeep die eventueel ook in babydoekjes zit, zonder zelfs de babydoekjes zelf te gebruiken. Maagzuurremmers en antibiotica: Deze studie onderzocht een database van bijna 800.000 kinderen. De auteurs keken naar medische gegevens uit het verleden om te zien of er een verband was tussen medicijngebruik bij zuigelingen en latere diagnose van allergische aandoeningen, waaronder voedselallergieën. Ze melden een hoger risico op allergieën bij baby’s die deze medicijnen voorgeschreven kregen. Het probleem: Het is niet omdat de studies een associatie tussen twee gebeurtenissen aantoont, dat er een oorzakelijk verband is. Omgekeerd zou het ook kunnen dat de baby’s met allergie omwille van hun symptomen deze medicatie voorgeschreven kregen.
De hygiënehypothese is een mogelijke verklaring voor de forse toename van allergieën in de geïndustrialiseerde wereld. Gesimplificeerd stelt de hypotheek dat door betere hygiëne en de betere behandeling of preventie van kinderziekten het menselijk afweersysteem minder hard hoeft te werken en hierdoor op hol slaat.
Hoewel een betere hygiëne en de toename van allergie in de tijd samenvallen, is er (vooralsnog) geen overtuigend bewijs dat de hygiënehypothese definitief bevestigt of definitief ontkracht, meer waarschijnlijk is het een combinatie van verschillende factoren die aan de oorzaak ligt.
Wat betekent dit allemaal? Terwijl babydoekjes, maagzuurremmmers en antibiotica op een dag misschien kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van voedselallergieën, bewijzen deze onderzoeken dat niet! We moeten altijd voorbij de krantenkoppen lezen als we (ingewikkeld) medisch onderzoek proberen te begrijpen. Als je vragen hebt rond allergie, bespreek dit dan eerst met je arts, allergoloog of allergiediëtist vooraleer je je levensstijl, behandeling of voeding aanpast.
Kris