In Prikkelbare darmen kookboekbundelen maagdarmspecialist Prof. Dr. Heiko De Schepper en Michaël Sels (hoofddiëtist UZA en chef) hun krachten.
In het eerste deel schetsen ze kort het mechanisme van prikkelbare darm en het laag FODMAP-dieet.
Naar schatting een op de tien Belgen lijdt aan het prikkelbaredarmsyndroom, en toch is de aandoening nog redelijk onbekend.
Veelal blijven buikpijnlijders veel te lang met klachten rondlopen zonder een arts te consulteren of worden ze wandelen gestuurd met ‘er is niks aan de hand’ …
PDS staat voor Prikkelbare Darm Syndroom. Het is een veel voorkomende gastro-intestinale aandoening die de werking van de dikke darm (colon) beïnvloedt. PDS wordt gekenmerkt door een groep symptomen, waaronder buikpijn, krampen, een opgeblazen gevoel, winderigheid, diarree en constipatie. Deze symptomen kunnen variëren in ernst en kunnen in de loop van de tijd komen en gaan.
De precieze oorzaak van PDS is onbekend, maar er wordt aangenomen dat het een combinatie van factoren is, waaronder abnormale spiersamentrekkingen in de dikke darm, verhoogde gevoeligheid voor pijn in het spijsverteringsstelsel en verstoringen in de communicatie tussen de hersenen en de darmen (brain-gut-as).
Bepaalde triggers, zoals stress, bepaalde voedingsmiddelen, hormonale veranderingen en gastro-intestinale infecties, kunnen de symptomen van PDS verergeren.
Er bestaat geen genezing voor PDS, maar de aandoening kan onder controle worden gehouden door veranderingen in levensstijl en symptoomspecifieke behandelingen.
Enkele veelgebruikte strategieën om met PDS om te gaan zijn:
- Vezelinname: Het geleidelijk verhogen van vezels in het dieet, omdat het kan helpen bij het reguleren van de stoelgang. Bij sommige mensen met PDS kan het echter nodig zijn om bepaalde soorten vezels te beperken. Over het algemeen adviseren we 25 tot 30g vezels.
- De manier waarop je eet: vermijdt te grote maaltijden, te snel eten, sla geen maaltijden over, drink voldoende water, vermijdt psychische stress en ga niet maniakaal voedingsmiddelen schrappen.
- Prikkelende voeding zoals koffie, alcohol, gashoudende dranken, pikante voeding kunnen darmongemakken versterken.
- Eet met mate, zelfs van gezonde voedingsmiddelen zoals fruit en groenten is trop teveel en teveel nooit ok.
- Fake news: er bestaan heel wat onwaarheden rond voeding en PDS, kijk er DR. Google maar op na. Maniakaal voedingsmiddelen schrappen is niet nodig, de hoeveelheid beperken is vaak voldoende.
- IgG-voedselintolerantietesten, dit gaat om onbetrouwbare testen, zonder grond van wetenschappelijke evidentie die vaak geen effect hebben op het klachtenpatroon en kunnen leiden tot tekorten.
Het feit dat je IgG-antilichaamgehalte stijgt als je bv. Banaan eet, wil zeggen dat je darm regelmatig in contact komt met banaan, maar niet dat banaan je darm ziek maakt of klachten veroorzaakt. - Dieetaanpassingen: Het identificeren en vermijden van voedingsmiddelen die symptomen uitlokken, zoals bepaalde soorten koolhydraten (FODMAPs), cafeïne, alcohol en vet voedsel.
- Medicijnen kunnen worden gebruikt om specifieke symptomen te beheersen, zoals antispasmodica voor buikpijn of laxeermiddelen voor constipatie.
- Probiotica: Sommige mensen vinden verlichting door het nemen van probiotica, die kunnen helpen bij het herstellen van een gezonde balans van bacteriën in de darm.
Als je vermoedt dat je PDS hebt of last hebt van aanhoudende spijsverteringssymptomen, is het belangrijk om een arts te raadplegen. Hij kan de juiste diagnose stellen en samen met jou een persoonlijk behandelplan opstellen op basis van jouw specifieke symptomen en behoeften.
Een diëtist kan je helpen om uit te zoeken of een FODMAP-arm dieet geschikt is voor jou. Het is iets heel individueel. Het werkt niet bij alle mensen, maar er zijn al heel wat mensen goed mee geholpen. De diëtist werkt samen met jou een dieet op maat uit, dat uit 3 fasen bestaat:
Tijdens de eliminatiefase gaat je diëtist na of er een verband bestaat tussen je voeding en je darmklachten. Je eet dan enkel FODMAP-arme voedingsmiddelen.
Als je klachten tijdens de eerste fase (eliminatiefase) verminderen of verdwijnen, kan je starten met de herintroductiefase. Hierin wordt nagegaan voor welke specifieke FODMAP’s je gevoelig bent en welke hoeveelheden je nog verdraagt.
Tijdens de stabilisatiefase beperk je enkel de FODMAP’s waar jij gevoelig voor bent. Voor de rest eet je zo gevarieerd mogelijk.
Je moet natuurlijk niet altijd zo’n streng dieet blijven volgen, het is geen levenslang dieet.
In het tweede deel zetten ze de theorie meteen om in de praktijk, met meer dan 40 darmvriendelijke recepten.
Al met al, klinkt het als een behoorlijk beperkend dieet, maar de recepten van Michaël laten zien dat lekker eten nog steeds mogelijk is.
Wat dacht je bijvoorbeeld van pompoengranola, haverwafeltjes met rood fruit, platbrood van wortel en pastinaak in plaats van boterhammen …. Een aanrader zijn ook de tropische kokosballetjes.
kortom er valt heel wat lekkers te ontdekken.
Michaël gebruikt soms wat andere ingrediënten dan je gewend bent, maar de recepten zijn eenvoudig.
De opmaak van het boek helpt hierbij. Het is overzichtelijk en simpel met aantrekkelijke foto’s.
Smakelijk,
Kris