Eigenlijk werd dit nog niet uitgebreid onderzocht. Meestal worden voor het onderzoek in verband met het laag FODMAP-dieet mensen tot de leeftijd van 65-70 jaar opgenomen in de testpopulatie. De belangrijkste reden hiervoor is dat ouderen vaker meerdere aandoeningen hebben, en dat het dan moeilijk wordt om uitspraken te doen over datgene wat men specifiek wil onderzoeken.
Recent heeft een team onderzoekers in Nieuw-Zeeland de effecten van het laag FODMAP-dieet onderzocht bij 20 ouderen (>65 jaar) in een rust- en verzorgingstehuis (RVT) met chronische diarree. Na het volgen van een dieet dat verminderd was in FODMAP’s gedurende 6 weken, werd er een duidelijk verbetering gezien in hun klachten van het prikkelbaredarmsyndroom.
De onderzoekers screenden de inname voor en tijdens het dieet en er werden geen significante verschillen gevonden in de nutrititionele samenstelling van beide situaties. Het is nog maar een kleinschalig onderzoek, maar het geeft wel aan dat het zinvol kan zijn om een laag FODMAP-dieet te overwegen bij ouderen met PDS en aanhoudende klachten.
Maag-darm klachten bij ouderen
Het voorkomen van PDS is vaak hoger bij jonge vrouwen, nochtans wordt er een toename van klachten gezien bij stijgende leeftijd. Een veranderend stoelgangspatroon waaronder chronische diarree, incontinentie en constipatie werd gemeld bij ouderen, hetgeen hun levenskwaliteit serieus kan beïnvloeden. Sommige klachten en symptomen van PDS kunnen overlappen met andere aandoeningen (denk hierbij aan darmkanker, ziekte van Crohn, colitis ulcerosa …), waardoor bij ouderen een correcte diagnose belangrijk is.
Er zijn ook een aantal leeftijdsgerelateerde fysiologische veranderingen dewelke deze symptomen kunnen verklaren zoals bijv. een verminderde functie van het rectum. Ouderen kunnen ook veel minder drang ervaren om stoelgang te maken wat kan leiden tot incontinentie. Het innemen van meerdere medicijnen kan ook gastro-intestinale symptomen veroorzaken.
Wanneer er toch vermoeden is van PDS bij de oudere populatie is het belangrijk om er rekening mee te houden dat het risico op ondervoeding sterk toeneemt bij ouderen, en nog groter is bij ouderen die verblijven in bijv. een RVT.
Om die reden is het belangrijk dat wanneer een laag FODMAP-dieet dient opgestart te worden, de begeleiding gebeurt door een ervaren diëtist. Enerzijds om de oudere van voldoende energie en voedingsstoffen te voorzien, anderzijds worden er ook betere resultaten gezien indien het laag FODMAP-dieet begeleid wordt door een diëtist. De effectiviteit werd niet onderzocht bij ouderen, maar er is een sterk vermoeden dat ook bij ouderen het succes groter is wanneer een diëtist betrokken is.
Aangezien er weinig bewijs is dat een laag FODMAP-dieet geschikt is voor de oudere populatie, lijkt het nuttig om de ‘voorzichtige’ aanpak, een laag FODMAP light-versie, toe te passen bij ouderen met PDS en klachten.
In plaats van een strikte eliminatie (en een 3-stappen aanpak) kan het al zinvol zijn om simpelweg specifieke voedingsmiddelen hoog in FODMAP’s uit het eetpatroon te weren, zoals melk en andere lactoserijke voedingsmiddelen, ui, look, champignons en peulvruchten …
Op deze manier wordt het dieet makkelijker om toe te passen en is er een lager risico op ondervoeding.
Samengevat
Er werd weinig wetenschappelijk onderzoek verricht i.v.m. het laag FODMAP-dieet bij ouderen. Er is echter wel nood aan verder onderzoek bij de oudere populatie omdat de klachten die ze ervaren i.k.v. PDS mogelijks sterk verminderd kunnen worden door een laag FODMAP-dieet.
Een diagnose van PDS door de huisarts of maag-darmspecialist is zeker een voorwaarde, alsook de begeleiding door een FODMAP-gespecialiseerde diëtist om een laag FODMAP-dieet te starten bij ouderen.
Een light-versie moet overwogen worden om zo weinig mogelijk dieetrestricties op te leggen.
Bron: Monash University FODMAP