Het prikkelbare darm syndroom (PDS) treft naar schatting 3-5% van de wereldbevolking.
Voeding en stress kunnen PDS-symptomen uitlokken.
Fermenteerbare koolhydraten zijn oligo-, di-, monosacchariden, en polyolen (FODMAPS). Ze zitten in veel voedingsmiddelen, waaronder fruit, sommige groenten en de meeste peulvruchten, melkproducten en granen.
Gluten is een eiwit dat aanwezig is in tarwe, rogge, gerst en triticale, een kruising tussen tarwe en rogge. Fabrikanten voegen ook gluten toe aan sommige verwerkte voedingsmiddelen om hun textuur te verbeteren.
FODMAP’s zijn slecht opneembare en fermenteerbare koolhydraten. Een te hoge inname leidt ook bij gezonde mensen tot klachten. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat mensen met PDS gevoeliger [voor FODMAPS] kunnen zijn in vergelijking met gezonde mensen. Daarom dacht men dat door FODMAPS en gluten uit te sluiten, zij verlichting van hun symptomen zouden krijgen.
Zweeds onderzoek stelde deze lang gekoesterde opvattingen dat het beperken van FODMAP’s en gluten patiënten ten goede komt, ter discussie.
Zij voerden een grote studie uit waarin mensen met PDS op drie verschillende diëten werden vergeleken. Deze studie is de eerste in zijn soort om deze directe dieetvergelijkingen te maken.
In de Zweedse studie, waaraan 110 mensen met PDS-klachten deelnamen, onderzochten de auteurs hoe zij reageerden. Het team wees hen willekeurig rijstpudding toe die ofwel rijk was aan FODMAPS, rijk aan gluten, of een placebo waar niets aan was toegevoegd.
Na een week werd de voedseluitdaging gewisseld , de derde week gingen ze voor de derde mogelijkheid.
Deze dubbelblinde, placebogecontroleerde, gerandomiseerde 3-weg cross-over studie onderzocht de mogelijke verergerende effecten van FODMAP’s en gluten op gastro-intestinale symptomen bij mensen met PDS, in vergelijking met placebo. De studie wees op een effect van FODMAP’s, maar niet van gluten, bij deelnemers met PDS in vergelijking met placebo. De beschreven klachten waren vooral buikpijn en opgeblazen gevoel wat in lijn lag met de bevindingen uit eerdere studies rond PDS en FODMAP’s.
Vanuit een behandelingsperspectief van PDS is er algemene overeenstemming dat een holistisch perspectief nodig is, inclusief medische behandeling, verandering in leefstijlfactoren, voedingsaanpassingen en psychologische benadering. De resultaten zijn in lijn met deze richtlijnen en geven aan dat PDS complexer is dan een eenvoudig verband met voeding.
Hoe gaan de AllergieDiëtisten om met PDS-patiënten?
Niet alle PDS-patiënten worden gezet op een restrictief FODMAP-dieet. Aanpassingen aan levensstijl kunnen je al een heel eind op weg helpen, door in te spelen op wat je eet (alle ‘TE’ eruit halen), fysieke activiteit, meer ontspanning, meer rust. Op basis van het eet- en klachtendagboek wordt beslist of we overgaan naar een strikt of minder strikt FODMAP-dieet. M.a.w. een dieet afgestemd op de noden van de patiënt. Spreek erover met uw AllergieDiëtiste wat de mogelijkheden voor jou zijn.
Artikel: Elise Nordin, Carl Brunius, Rikard Landberg, Per M Hellström, Fermentable oligo-, di-, monosaccharides, and polyols (FODMAPs), but not gluten, elicit modest symptoms of irritable bowel syndrome: a double-blind, placebo-controlled, randomized three-way crossover trial, The American Journal of Clinical Nutrition, 2021: nqab337
https://academic.oup.com/ajcn/advance-article/doi/10.1093/ajcn/nqab337/6382986