Ik merk in de praktijk dat er veel verwarring bestaat rond het gebruik van gluten in de eliminatiefase van het laag FODMAP-dieet. Vaak krijg ik te horen van mensen met PDS (prikkelbare darmsyndroom) dat ze reeds glutenvrij aan het eten zijn, want dat is toch de basis van de behandeling?!? Niet dus… Of alleszins, we hebben het vaak over glutenvrije producten in het laag FODMAP-dieet, maar het gaat niet over het vermijden van gluten.
Het is zeker mogelijk dat men zich reeds beter voelt bij het vermijden van gluten. Dat ligt dan mogelijks niet aan de vermindering van gluten in de voeding, maar eerder aan het vermijden van fructanen.
Er wordt wel de nodige aandacht besteed aan tarwe in het laag FODMAP-dieet, en dat i
s ook terecht. Tarwe is een belangrijke bron van fructanen, wat één van de verschillende FODMAP’s is. Het is een oligosaccharide en verklaart de O in het woord FODMAP, net als alle FODMAP’s behoren de fructanen tot de groep van koolhydraten. En daarmee hebben we een eerste groot verschil met gluten, die eiwitten zijn.
In een glutenvrij dieet dienen gluten vermeden te worden door mensen met glutenintolerantie (coeliakie). Gluten zitten in tarwe, rogge, gerst, spelt, kamut en afgeleiden ervan. Fructanen vindt men ook terug in tarwe en rogge, maar ook in ui, look, prei, inuline … meer dan alleen in granen dus, wat alweer een groot verschil is met gluten. Ook spelt is, in beperkte mate, toegelaten in een laag FODMAP-dieet en niet in het glutenvrij dieet.
Het is wel degelijk zo dat een groot aantal glutenvrije producten ook passen in het laag FODMAP-dieet. Maar niet alle glutenvrije producten zijn laag in fructanen en als je bredere plaatje bekijkt, ook niet laag in FODMAP’s.
Inuline is bijvoorbeeld een vezel die fructanen bevat, en moet vermeden worden in het laag FODMAP-dieet. Er zijn echter veel glutenvrije producten die inuline bevatten omdat deze het vezelgehalte in de glutenvrije producten verhogen. Je gebruikt dus best geen glutenvrije producten met inuline in het laag FODMAP-dieet. Ook glutenvrije producten die look, ui, prei … bevatten zijn te mijden in de eliminatiefase van het laag FODMAP-dieet.
Er zijn ook veel glutenvrije pasta’s en bloemsoorten op basis van peulvruchten die FODMAP’s bevatten. Voorbeelden hiervan zijn lupinemeel en pasta op basis van linzen … En natuurlijk zijn er ook een glutenvrije voedingsmiddelen die mogelijks nog andere FODMAP’s bevatten. Denk hierbij aan granola of muesli met honing, glutenvrije koekjes met melk of honing, …
Om te onthouden: veel glutenvrije producten kunnen ingeschakeld worden in het laag FODMAP-dieet, maar check steeds de ingrediënten op de aanwezigheid van FODMAP’s. Het zijn niet de eiwitten, de gluten, die gemeden moeten worden in het laag FODMAP-dieet, maar wel de koolhydraten, de fructanen.
Kelly