AAN AL DIE LIEVE DOKTERS DIE DENKEN DAT HET GEMAKKELIJK IS …
Regelmatig krijg ik patiënten op consultatie die uit eigen initiatief komen, zowel met intoleranties als met allergieën. Ze hebben dan een diagnose gekregen bij een allergoloog, bij een gastro-enteroloog of bij een pediater voor hun kind. Dat kan gaan over een lactose-intolerantie of over spastische darmen of over een koemelkeiwitallergie of een serieuze pinda-allergie of … Toch werden ze niet doorverwezen naar een gespecialiseerde diëtist.
Ik hoor van mijn patiënten dan uitspraken als “de arts vond dat het niet nodig was dat ik naar een diëtist ging” of “ik moest maar eens googlen, dan zou het wel lukken” of “je laat vanaf nu de noten weg uit je voeding” of “gewoon geen melk meer gebruiken” of “wat minder boterhammen en pasta eten” of “zo ingewikkeld is dat allemaal niet” of …
En dan val ik bijna van mijn stoel want na al die jaren van patiënten begeleiden vind ik het zelf vaak wel nog moeilijk! Hoe erg is het voor een mama met een peuter van 2 jaar die ineens de diagnose krijgt van pinda- en notenallergie en die supergraag zijn lievelingschocopasta op zijn boterhammetje blijft smeren, of een 8-jarige met de diagnose van tarwe- en soja-allergie die dol is op pannenkoeken en wafels, of opa met de diagnose van spastische darmen die niet meer met zijn vrienden durft te gaan fietsen omdat hij altijd diarree heeft … neen hoor, het is niet gemakkelijk!
Gewoon niet meer eten!
Als het zo simpel was, dan had ik geen werk meer. Hebben jullie het zelf al eens gedaan, lieve dokters? Ik daag jullie uit! Eet eens 1 week helemaal geen melk of geen noten of geen tarwe of geen ei of … Je mag van mij zelf nog kiezen wat je weg gaat laten. Vergeet wel niet dat het vaak ook verwerkt is als ingrediënt. En dat gaan we natuurlijk ook niet eten. Dus alle etiketten goed controleren op de inhoud. Denk ook aan jouw dieet als je op restaurant gaat, blijven volhouden, ook in het weekend. Probeer het eens 1 week goed vol te houden. Het is echt niet gemakkelijk! Het is best wel hard. Wat voor invloed had het trouwens op jouw “levenskwaliteit”?
Meerwaarde van een begeleiding door de allergiediëtist!
De diëtist helpt de mensen terug het bos door de bomen te zien. Het is belangrijk om duidelijk te weten wat er nog gegeten kan worden, liefst met een handige lijst op papier zodat de patiënt thuis ook verder kan. Daarnaast leren we de mensen hoe ze etiketten kunnen lezen, begrijpen en interpreteren. Op die manier kunnen ze zelf nieuwe producten kiezen en evalueren. Mogen producten gegeten worden waarop staat: “kan sporen bevatten van …” of “gemaakt in een bedrijf waar ook … verwerkt worden”. Ga je die eten of niet? Het is noodzakelijk om dit te bespreken met de patiënt zodat er niet onnodig producten vermeden worden.
Daar schuilt natuurlijk een addertje onder het gras. Teveel voedingsmiddelen weglaten, zogezegd uit veiligheid, is niet aangewezen omdat daardoor het risico op voedingstekorten gaat stijgen. Mogelijke voedingstekorten zijn afhankelijk van de leeftijd, de voedselgroep die weggelaten wordt, of het een enkelvoudige of meervoudige allergie betreft, hoe lang het dieet zonder aanvullende alternatieven gevolgd wordt, de medische conditie, … De kunst bestaat er altijd uit om zoveel mogelijk voedingsmiddelen toe te laten en de juiste vervangingen te vinden. Welke melk gaan we geven aan de 3-jarige kleuter met een koemelkeiwitallergie? Is sojamelk dan een goede vervanging? Of rijstmelk, amandelmelk, kokosmelk, …? En welk brood gaan we serveren aan onze 8-jarige zoon met een tarwe-allergie? Moet het volledig glutenvrij? Of luisteren we naar het advies van onze bakker en nemen we speltbrood? Onze patiënt weet het echt niet meer als hij goed luistert naar vrienden, familie, dorpsgenoten en dokter google. Laat daarom de allergiediëtist raad brengen!
De diëtist geeft ook persoonlijk advies, helemaal op maat! Welke hulp heeft deze patiënt nodig? Wat mist hij om te eten? Zoekt hij nog een lekkere chocopasta? Of een knapperige wafel? Waar heeft het gezin nog problemen mee? Welke recepten hebben ze nog nodig? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat er zoveel mogelijk van dezelfde “pot” wordt gegeten? Hoe kunnen ze mayonaise maken zonder eieren? Of hoe bakken ze een fodmap-arme cake? Of pannenkoeken zonder ei, melk en tarwe? Wat serveren ze best op een feestje? … De diëtist beschikt over een heel gamma van lekkere suggesties en recepten, voor elk wat wils.
Daarnaast zorgt de diëtist dat, indien nodig, het bewuste allergeen of de bewuste voedingsstof tijdig geherintroduceerd wordt. In geval van intolerantie wordt de grenswaarde voor fructose, lactose en andere fodmap’s vastgesteld. Maar ook andere intoleranties en allergieën evolueren. Misschien kan het kindje wel verhit ei of melk in gebak verdragen? Of is de kleine over haar soja-allergie heen gegroeid? Aandacht hiervoor is zeer belangrijk zodat er niet nodeloos te strenge voedingsadviezen gevolgd worden.
Tijdig herintroduceren … extra belangrijk bij jonge kinderen zodat ze de smaak niet verliezen bijvoorbeeld van fruit bij een fructose-intolerantie. Eveneens is het aangeraden om bepaalde “texturen” te blijven gebruiken voor het geval dat het kind uit de allergie groeit en terug kan overschakelen op “normale” voeding. Ik denk hierbij aan het inschakelen van tarwevrij brood bij een tarwe-allergie en niet alleen havermoutpap of soyayoghurt geven bij een koemelkeiwitallergie enz. Het is belangrijk om dit te stimuleren, ook al heeft de ouder en/of het kind een andere voorkeur.
Naast de bovenstaande adviezen kunnen wij, allergiediëtisten, nog zoveel meer betekenen voor onze patiënten. Denk aan de regelmatige “babbel” rond hun allergie of intolerantie, de bevestiging dat ze goed bezig zijn of de mogelijkheid om tussentijds bij te sturen, verkooppunten en acties doorgeven, nieuwe app’s bekend maken, het bespreken van hun angsten rond de (mogelijke)anafylaxie van hun kind, het uitvoering uitleggen van de werking van de epipen, de school en de sportclub samen op de hoogte brengen, … wij doen het allemaal, met veel plezier!
Dus lieve dokters, … er komt zoveel bij te kijken. De diëtist is echt wel een duidelijke richtingaanwijzer in het kluwen van berichten en adviezen die de patiënten ontvangen. Laat ons hen helpen zodat ze een goed start kunnen nemen, dat de kans op voedingstekorten minimaal blijft en hun levenskwaliteit zo hoog mogelijk.
Uw patiënt gaat er u dankbaar voor zijn. Ze zijn het waard!
Hilde Winters
Allergiediëtist