|
|
|
|
|
|
Inhoud nieuwsbrief juli/augustus:
|
- Bloemen op je bord
- Op vakantie met een allergie
- Fatale anafylaxie: feiten en mythe
- Recept: Chiapudding
- Meer lezen?
|
|
|
Bloemen op je bord
|
|
|
Bloemen toegevoegd als garnering, in salades … zie je als garnituur op restaurant. Toch blijft het eten van bloemen voor veel mensen geen evidentie. Vroeger plukten mensen reeds bloemen naast hun fruit en groenten als aanvulling op de maaltijd.
|
Bij een voedselallergie is het toch even opletten en zien of je bloemen kunt eten zonder een allergische reactie te krijgen. Er zijn weinig allergische reacties op bloemen bekend. Deels omdat er weinig mensen bloemen consumeren of misschien ook omdat er gewoonweg geen reacties optreden. Maar als je van nature gevoelig bent voor allergieën (hooikoorts en astma) bestaat er een kans dat je na het eten van bloemen toch een reactie krijgt. Je kunt beslist niet alle bloemen eten want sommige zijn natuurlijk giftig, check zeker vooraf of ze geschikt zijn voor consumptie.
|
|
Oost-Indische kers (Tropaeolum majus) is afkomstig uit Zuid-Amerika. De mooie rode, oranje, gele bloemen maar ook de bladeren en steeltjes zijn eetbaar.
|
|
De smaak is fris, pittig en lijkt een beetje op peper.
|
|
Deze klimplant is gemakkelijk zelf te kweken.
|
|
De bloemen zijn mooi in een salade of gewoon op je bord.
|
|
Het bevat ook vitaminen en mineralen, maar je mag
|
|
er per keer niet meer dan 15 gram van eten en maximum 30
|
gram per dag. Geen info over allergische reacties.
|
|
Goudsbloem (Calendula officinalis) makkelijk te telen, bloeit uitbundig en heeft een prachtige kleur, afkomstig uit Zuid- en Midden-Europa en Azië. Goudsbloem wordt ook gebruikt in calendulazalf voor bij brandwonden, kloofjes en een schrale huid. Deze zalf kan een overgevoeligheidsreactie geven in de vorm van huidirritatie.
|
De bloem en bloemblaadjes kan je dan weer gebruiken om thee van te maken. Begin met een klein beetje om te kijken of er een allergische reactie komt want er is ook geen verder info bekend.
|
|
Borage of Bernagie (Borango officinalis) ook wel komkommerkruid genoemd omdat de blauwe bloemetjes smaken naar komkommer.
|
|
Het blad bevat veel minerale zouten.
|
|
Er zouden ook gezondheidsbevorderende
|
|
eigenschappen toegeschreven worden aan de bloemen
|
|
en de blaadjes zoals bloedzuiverend en de blaadjes als thee
|
|
koortsdempend. Het langdurig gebruik zou een verkeerde uitwerking hebben op de huid en kan allergische reacties stimuleren. Volgens de oude Grieken en Romeinen zou het toevoegen van de blauwe bloemetjes aan wijn de drinker
|
|
Klaproos (Papaver) de smaak is niet bijzonder, maar de
|
|
bloem is wel mooi om te presenteren op je bord. Niet alle
|
|
klaproosvarianten zijn eetbaar, wel bloemen van de
|
|
ruige klaproos (Papaver argemone),
|
|
bleke klaproos (Papaver dubium) en de bastaardklaproos
|
|
(Papaver hybridum). De bloemen zaaien zich heel snel uit
|
|
waardoor je ineens overal klaprozen in de tuin vindt. Van
|
|
het gestolde melksap uit de onrijpe zaadbollen komt
|
|
rauwe opium, dat o.a. gebruikt wordt voor een pijnstillend
|
|
Indien je liever geen risico neemt kan je ook van deze prachtige bloemen genieten in een vaas op tafel.
|
|
(Allergie&voeding september 2021)
|
|
|
|
|
|
|
Op vakantie gaan voor iemand met een allergie vraagt toch wat voorbereiding. De bedenkingen: zal ik niet teveel last hebben op vakantie? Waar is het dichtstbijzijnde ziekenhuis? ...
|
|
Wat een ontspannende periode zou moeten zijn, draait voor sommigen helaas vaak uit op een periode van extra last hebben, stress en zich ongelukkig voelen.
|
|
Maar een goed voorbereid persoon is er twee waard?! Daarom, plan je best vooraf jouw vakantie. Denk zeker ook aan een noodzakje met je allergiemedicatie en informeer jezelf en je reisgezellen over de dichtstbijzijnde medische hulp.
|
|
In alle EU landen kan je 112 als noodnummer gebruiken. Wie moet er gebeld worden in geval van nood, zet je best in je telefoon als ICE (Internationaal: ICE = In Case of Emergency).
|
|
Indien je een voedselallergie of intolerantie hebt, is het natuurlijk belangrijk om de voedingsmiddelen te weten in de taal waar je verblijft zodat je dit kan meegeven aan de keuken of op de verpakking kan bekijken.
|
|
Fijne, deugddoende vakantie gewenst!
|
|
|
|
Fatale anafylaxie: feiten en mythes
|
|
|
Over het algemeen stelt men dat voedselallergieën in stijgende lijn zijn, toch kan de wetenschap dat maar gedeeltelijk bevestigen. Een fatale anafylaxie (met dodelijke afloop) door voeding is erg zeldzaam, maar onvoorspelbaar omdat er geen onderzoeken mogelijk zijn die dit zouden kunnen voorspellen.
|
Deze tekst probeert misverstanden te ontkrachten en een onderscheid te maken tussen feiten en mythes rond ernstige reacties van voedselallergie, die fatale anafylaxie kunnen veroorzaken.
|
|
Mythe: “Fatale anafylaxie komt veel voor en is in stijgende lijn”
|
Hoewel ziekenhuisopnames voor anafylaxie door voeding zowel in Europa als in Amerika toenemen, blijven de gevallen met een fatale afloop stabiel en zijn ze eerder dalend. Gelukkig is een anafylaxie met fatale afloop zeer zeldzaam en ziet men dat voeding op de laatste plaats staat bij de oorzaken van een fatale afloop.
|
|
Mythe: “Verhoogde bloedwaarden voor tryptase is een goede voorspeller voor een fatale afloop voor een voedselallergie”
|
De aanwezigheid van tryptase (een marker die in het bloed gemeten wordt om na te gaan of er een anafylactische reactie was) kan onderzocht worden bij een vermoeden van een allergische reactie. Het is echter niet ongewoon dat de gemeten waardes van tryptase niet of nauwelijks verhogen bij een voedsel allergische reactie, ook niet bij een fatale allergische voedselreactie. Wel worden gewoonlijk verhoogde tryptase waarden gemeten bij een fatale afloop bij allergie voor insecten gif, medicatie of bij perioperatieve (periode voor, tijdens en na een operatieve ingreep) reacties.
|
|
Mythe: “De ernst van een eerdere reacties voorspelt het toekomstig risico”
|
Er is een algemene consensus dat een ernstige reactie niet voorspeld kan worden en dat dit wordt ervaren als het grootste gebrek bij de behandeling van voedselallergie. Onderzoek wijst uit dat toekomstige reacties voor hetzelfde allergeen niet steeds dezelfde ernst zullen hebben. Er zijn een aantal co-factoren zoals infecties, menstruatie, niet goed gecontroleerde astma, alcohol, PPI (maagzuurremmers), aspirine, medicatie … die een impact hebben op de ernst van de reactie. Iedere patiënt kan anders reageren bij de aanwezigheid van co-factoren. Dat maakt een voorspelling complex. Sommige patiënten hebben duidelijk een hoger risico wanneer er co-factoren aanwezig zijn. De rol van deze co-factoren bij ernstige anafylactische reacties werd tot nu toe nog niet systematische onderzocht.
|
|
Feit: “Bepaalde voeding lijkt vaker een uitlokker te zijn van een fatale reactie”
|
Bepaalde voedingsallergenen lijken meer geassocieerd te worden met fatale reacties dan andere. Zo zag men ongeveer 20 jaar geleden in Amerika dat 94% van de fatale reacties door voeding veroorzaakt werden door pinda en noten. Meer recent onderzoek bevestigt dat pinda en noten nog steeds vaak de oorzaak zijn, maar niet de enige en dat de verschillen regio gebonden zijn. De belangrijkste uitlokker in Amerika, Australië, Frankrijk en Engeland zijn pinda en noten, goed voor 30% tot 50% van de fatale reacties door voeding. Koemelk is verantwoordelijk voor ongeveer een kwart van de anafylaxie met dodelijke afloop in Engeland en Franrijk en voor 10% in Amerika. Melk is de belangrijkste oorzaak bij fatale afloop in de pediatrie in Engeland, vermoedelijk omdat het een veel gebruikt ingrediënt is.
|
|
Feit: “Adolescenten en jongvolwassenen lopen meer risico voor fatale anafylaxie door voeding”
|
|
Fatale voedsel-allergische reacties komen vaker voor bij adolescenten, dertigers en jonge veertigers. Dit wordt gelinkt aan het feit dat adolescenten op die leeftijd vaak meer risico’s nemen en dat ze meer het gedrag van leeftijdsgenoten willen overnemen gecombineerd met een verminderd toezicht van hun ouders. Ze willen immers niet anders zijn dan hun leeftijdsgenoten, hebben waarschijnlijk nog niet de volwassenheid om veilige keuzes te kunnen maken of beschikken misschien niet over de nodige kennis van voedselallergie om hun zelfmanagement goed te kunnen opnemen. Onderzoek toont ook aan dat adolescenten niet goed de symptomen herkennen van een anafylaxie of weten wanneer ze hun noodmedicatie (epipen®, jextpen®) moeten gebruiken. Ook hebben ze hun noodmedicatie niet altijd overal bij zich. Een andere uitdaging voor zelfmanagement bij adolescenten is het vermijden van het allergeen waar ze allergisch voor zijn. Tot de helft van de adolescenten geeft toe dat ze bewust voeding eten dat het allergeen kan bevatten waar ze allergisch voor zijn. Veel jongeren vertrouwen op ervaringen met voeding uit het verleden om beslissingen te nemen over voedselveiligheid, wat geen betrouwbare of aanbevolen manier van handelen is. Hulpverleners moeten focussen op het verhogen van de voedingskennis en zelfeffectiviteit (vertrouwen in hun eigen bekwaamheid) van deze leeftijdsgroep zodat ze veilige en juiste beslissingen leren nemen waarbij overdreven voorzichtig gedrag vermeden wordt.
|
Dit kan verklaren waarom er een stijging is bij adolescenten maar dat deze factoren ook nog meespelen bij dertigers en jonge veertigers is onwaarschijnlijk. Hun specifieke kwetsbaarheid voor ernstige reacties door voeding heeft waarschijnlijk meer een fysiologische basis dan een puur gedragsmatige basis.
|
|
Mythe: “Het snel toedienen van adrenaline in de spier is voldoende als preventie voor fatale afloop”
|
Internationaal is men het erover eens dat de toediening van adrenaline in de spier de voorkeursbehandeling is bij een ernstige voedsel-allergische reactie. Toch kan er nog een fatale afloop zijn ook als de adrenaline tijdig wordt toegediend. Recent onderzoek toont aan dat 10% van de allergische reacties onvoldoende reageert op een eerste dosis adrenaline. 2% tot 3% heeft meer dan 2 dosissen adrenaline nodig en 1 op 200 heeft 4 of meer dosissen nodig. De reden voor deze verminderde respons op adrenaline kan liggen aan: niet de juiste dosis adrenaline, niet tijdig toegediend, aanwezigheid van co-factoren die de reactie verergeren of opname van nog aanwezig allergeen via de darm.
|
|
Feit: “Duidelijke communicatie rond voeding (etikettering, personeel van restaurants …) speelt een sleutelrol bij de preventie voor fatale afloop”
|
Juiste informatie over de aanwezigheid van voedselallergenen in voeding is erg belangrijk om onbedoelde reactie op voeding en mogelijk hieraan gekoppelde fatale reactie te kunnen voorkomen. Personen met een voedselallergie (en hun verzorgers) moeten kunnen vertrouwen op de informatie van levensmiddelenproducenten om veilige keuzes te kunnen maken. Ook moeten allergische personen voldoende communiceren over hun allergie bijvoorbeeld bij uit eten. Immers een groot deel van fatale voedselreacties doet zich buitenhuis voor. Je doet er goed aan om vooraf het restaurant te informeren over je voedselallergie en de ernst ervan.
|
|
Hoewel het risico op een fatale afloop minimaal is, is het niet nul en zijn ernstige reacties onvoorspelbaar. Er is behoefte aan duidelijke communicatie over allergenen aanwezig in voeding. Bij horeca, instellingen, scholen zou training betreffende voedselallergie, duidelijke richtlijnen voor het vermelden van allergenen in voeding of op menu’s en adviezen wat te doen bij een allergische reactie ervoor kunnen zorgen dat voedsel-allergische patiënten een veilige keuze kunnen maken en er zeker van zijn de juiste behandeling te krijgen bij een mogelijke reactie.
|
Ook al hebben deze maatregelen maar een minimale impact op het risico voor fatale reacties (omdat ze zeer zelden voorkomen) ze verkleinen het risico op een reactie, verhogen de levenskwaliteit en het zelfvertrouwen van allergische personen.
|
|
Bron: The journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice Volume 10 no 1. January 2022
|
|
Fatal food anaphylaxis: distinguishing fact from fiction.
|
|
Aikaterini Anagnostou, MD, PhD, Vibha Sharma, MBBS, FRCPCH, Linda Herbert, PhD, and Paul J. Turner, FRCPCH, PhD
|
|
|
|
Chiapudding
|
|
50 g chiazaadjes - 3 dl melk - snuifje vanillepoeder - Fruit naar keuze: kiwi, bosbes, frambozen… (moet niet)
|
- Doe de melk in een kom/glas/schaaltje.
- Voeg chiazaadjes en vanillepoeder toe en roer om.
- Zet een nacht in de koelkast. Dek af met een schoteltje.
- Als je eraan denkt, kan je het geheel na een uurtje eens omroeren.
- Neem de chiapudding uit de koelkast en roer goed om.
- Maak het fruit schoon en snijd in stukjes.
- Voeg bij de chiapudding.
- Vervang melk door sojadrink of door een andere plantaardige drink: amandeldrink, haverdrink, kokosdrink, hazelnootdrink …
- Gebruik fruit dat je mag eten en goed kan verdragen.
- Vanillepoeder kan je weglaten of vervangen door een snuifje kaneel.
|
|
|
|
|
|
|
|
Meer lezen?
|
|
AllergieDietisten.com is een netwerk van ondertussen meer dan 20 gediplomeerde allergiediëtisten. Op zoek naar een allergiediëtist, op onze website vind je een diëtist bij jou in de buurt.
We verwerken je gegevens met zorg en delen deze nooit met derden. Je kan onze privacyverklaring hier nalezen.
|
|
|
|
|
