|
|
|
|
|
|
Inhoud nieuwsbrief januari:
- Allergeneninformatie op verpakte levensmiddelen moeilijk te interpreteren
- Verloren maandag
- Vitamine D en voedselallergie
- Recept: perzik met tonijn
- Meer lezen?
|
|
Allergeneninformatie op verpakte levensmiddelen moeilijk te interpreteren
|
|
Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht, UMC Utrecht en TNO blijkt dat minder dan 50% van de deelnemers met een voedselallergie en zonder voedselallergie vindt dat de informatie over allergenen op de etiketten duidelijk is. De informatie op de etiketten is niet eenduidig, terwijl de voedseletiketten consumenten met voedselallergieën net kunnen/moeten helpen om voedingsmiddelen of ingrediënten te vermijden waarvoor zij of iemand van hun gezin/vrienden allergisch zijn.
|
Hoe lees ik dan het etiket als ik een voedselallergie heb?
|
Als je een voedselallergie hebt, is informatie op het etiket erg belangrijk, soms zelfs van levensbelang. Fabrikanten zijn daarom verplicht om de veertien meest voorkomende allergenen te vermelden op de verpakking.
|
Deze staan genoemd onder ‘Ingrediënten’ in een ander lettertype of vetgedrukt, zodat ze extra goed opvallen.
|
‘Bevat’ en ‘kan bevatten’ hebben verschillende betekenissen:
|
Als er ‘Bevat’ op een voedseletiket staat, moet dit de namen bevatten van de voedingsbronnen van alle belangrijke voedselallergenen die als ingrediënten worden gebruikt.
Als bijvoorbeeld de ingrediëntenlijst ‘wei’, ‘eigeel’ en een ‘natuurlijk aroma (met pinda-eiwitten)’ vermeld, moet de vermelding ‘Bevat’ de woorden ‘melk’, ‘ei’ en ‘pinda’ vermelden.
Als er geen 'Bevat' staat, is het heel belangrijk om de hele ingrediëntenlijst te lezen om te zien of het allergeen aanwezig is. Als je de naam van het allergeen ook maar één keer ziet, is het voor dat voedingsmiddel, terug in het rek. In ons voorbeeld staat er dan: wei (melk), eigeel en natuurlijke aroma’s (pinda) op het etiket. De wet schrijft voor dat op verpakte voedingsmiddelen die op de markt gebracht worden, in eenvoudige en begrijpelijke bewoordingen vermeld wordt wanneer ze gemaakt zijn met één van de veertien voedingsallergenen.
|
Er zijn veel verschillende ingrediënten die hetzelfde voedselallergeen bevatten, maar soms geven de namen van de ingrediënten niet hun specifieke voedselbronnen aan. Caseïne, natriumcaseïnaat en wei zijn bijvoorbeeld allemaal melkeiwitten.
Hoewel hetzelfde allergeen in meerdere ingrediënten aanwezig kan zijn, moet ‘melk (de voedselbronnaam) slechts één keer in de ingrediëntenlijst voorkomen om aan de etiketteringsvoorschriften te voldoen.
|
De fabrikanten kunnen de ingrediënten van hun producten op elk ogenblik veranderen, zodat het een goed idee blijft om de ingrediëntenlijst te controleren telkens als je het product koopt- zelfs als je het voordien hebt gegeten en geen allergische reactie had.
|
|
Sommige fabrikanten zetten vrijwillig een aparte waarschuwing, zoals ‘kan (sporen) bevatten’ of ‘geproduceerd/afgevuld in een fabriek waar …’, op hun etiketten als er een kans bestaat dat er een voedselallergeen aanwezig is.
|
|
Een fabrikant kan dezelfde apparatuur gebruiken om verschillende producten te maken. Zelfs na het reinigen van deze apparatuur kan een kleine hoeveelheid van een allergeen (zoals pinda's) dat werd gebruikt om het ene product (zoals koekjes) te maken, een ander product (zoals crackers) contamineren (besmetting). In dit geval kan op het etiket van de cracker staan ‘kan pinda’s bevatten’.
|
|
Wees je ervan bewust dat de vermelding "kan bevatten" vrijwillig is, niet alle fabrikanten gebruiken het. Meer nog, ook producten waar geen waarschuwing op staat, kunnen sporen van een allergeen bevatten.
|
Wij, de AllergieDiëtisten, laten producten met vermelding “is verwerkt in een fabriek waar …” of “kan sporen van … bevatten” toe aangezien de besmetting overal aanwezig kan zijn.
Bij gebruik van deze voedingsmiddelen, adviseren wij om steeds een Epipen® (adrenalinepen) en noodmedicatie binnen handbereik te hebben aangezien dat de meeste veiligheid biedt.
|
|
|
|
Verloren maandag
|
|
|
Onze lezers van de provincie Antwerpen en regio Doornik kennen deze hoogdag. Voor de anderen is het misschien niet zo gekend? De maandag na de zondag na Driekoningen (zijn jullie nog mee ) is het ‘verloren maandag’. Dit jaar dus op maandag 10 januari. Op deze dag worden er worstenbroden en appelbollen gegeten.
|
|
Vanwaar dit komt, daar gaan verschillende verhalen en stadslegendes over rond.
|
De 3 voornaamste hypothesen:
|
- Ambtenaren leggen eed af
Verloren maandag zou verwijzen naar de verloren maar ook verzworen maandag (in het Frans: lundi parjugé) waarop ambtenaren in het begin van het jaar hun eed aflegden. Een 18de-eeuwse akte uit Leuven noemt de dag voor het eerst verloren, want de eedaflegging van de ambtenaren werd duchtig gevierd en dus werd er de rest van de dag niet gewerkt. Het Antwerpse worstenbroodje zou zijn ingevoerd door het stadsbestuur, dat een goedkope snack zocht voor dat ambtenarenfeest. Dat werd een broodje met (goedkoop) vlees, dat in de 20ste eeuw het worstenbroodje zou worden.
- Nieuwjaarsreceptie van de gilden
Andere bronnen verwijzen niet naar ambtenaren, maar naar het nieuwjaarsfeest van de gilden, dat op de maandag na Driekoningen viel. De rechten en plichten van de ambachtslui werden voorgelezen en er werd flink gevierd. Aan werken kwam niemand nog toe op die verloren maandag. De worstenbroodjes werden (al dan niet te koop) aangeboden door de gilden of door herbergiers.
- Drinken in de haven
Ook de Antwerpse haven figureert in de mogelijke verklaringen. Havenarbeiders in Antwerpen mochten traditioneel elke maandag na de zondag na Driekoningen op kosten van hun baas drinken. Bij die traktatie kregen ze iets warms te eten: een broodje met (goedkoop) vlees ertussen – de voorloper van het hedendaagse worstenbroodje. De appelbol werd pas later toegevoegd aan het ‘menu’ van de Verloren Maandag.
|
In de provincie Antwerpen is deze dag een absolute hoogdag voor de bakkers. Bij de éne bakker heb je de keuze tussen een enkel of een dubbel worstenbrood (1 of 2 worsten), bij de andere bakker is er witloof aan toegevoegd of krieken … Variaties bij de vleet.
|
|
Natuurlijk handig als je alles mag eten, maar wanneer je allergisch bent voor ei, melk of tarwe of wanneer je coeliakie hebt, is het zoeken naar alternatieven.
|
|
Collega Mieke, schreef enkele jaren terug al een blog met een recept van een worstenbrood en een blog met een recept van een appelbol.
|
|
Daarnaast zijn er gelukkig ook al wat glutenvrije alternatieven. Bijvoorbeeld:
|
|
Of wil je zelf aan de slag? Probeer dan onze recepten.
|
|
|
|
Vitamine D en voedselallergie
|
|
|
De prevalentie van voedselallergie is de afgelopen 10 jaar erg toegenomen in Westerse landen zoals Australië en de Verenigde Staten, waarbij tot 10% van de 12 maanden oude zuigelingen een bevestigde voedselallergie heeft. Terwijl voedselallergieën toenemen, lijken de vit D-waarden bij de bevolking gelijktijdig af te nemen. Schattingen suggereren dat tot 50% van de mensen in Westerse landen een laag vitamine D heeft en tot 10% een echt vitamine D-tekort.
|
|
Vit D, ook wel de ‘zonnevitamine’ genoemd, is een voedingsstof die noodzakelijk is voor een goede gezondheid. Ze speelt een belangrijke rol bij het behoud van gezonde botten doordat ze het lichaam helpt calcium op te nemen. Ook speelt vitamine D een belangrijke rol in de werking van het immuunsysteem.
|
|
Vitamine D wordt in het lichaam aangemaakt door zonneschijn op onze huid of ze kan via voeding geconsumeerd worden of door inname van supplementen. Vette vis – zalm, tonijn, sardines … – en visolie zijn de rijkste bronnen van vitamine D in de voeding. Andere goede bronnen zijn eieren (vitamine D zit in de dooier), lever en vitamine D-verrijkte voedingsmiddelen, waaronder zuivelproducten, margarine of zuigelingenvoeding.
|
|
Vitamine D en voedselallergie – wat zegt onderzoek?
|
|
Gebieden verder van de evenaar (en dus met een lagere omgevings-ultraviolette straling (UVR)) bleken hogere percentages te hebben voor voedselallergie gerelateerde ziekenhuisopnames bij kinderen, het voorschrijven van een epipen (adrenaline auto-injector) en pinda-allergie (tot 6 keer het risico) dan gebieden dichter bij de evenaar. Het geboorteseizoen (geboren in de herfst of in de winter wanneer de UVR-blootstelling laag is) is ook in verband gebracht met anafylaxie (ernstige allergische reactie) en voedselallergie.
|
|
Een verband tussen late introductie van ei, één van de weinige veel voorkomende voedingsbronnen van vitamine D in het zuigelingendieet, en voedselallergie is waargenomen in een groot Australisch onderzoek. Zuigelingen die vroeg een ei kregen (tussen vier en zes maanden) hadden opmerkelijk minder voedselallergie dan zuigelingen die later voor het eerst ei kregen (na de leeftijd van 6 maanden).
|
|
Onderzoek met directe metingen van vitamine D uit bloedafnames heeft ook een verband aangetoond tussen een lager vitamine D-gehalte en een toegenomen risico op allergische sensibilisatie (een verhoogde IgE waarde in het bloed, echter zonder symptomen of klachten) bij kinderen en adolescenten en voedselallergie bij zuigelingen. In deze Australische studie hadden baby’s met lage vitamine D-waarden meer kans op een ei- of pinda-allergie en hadden ze meer kans om meerdere allergieën te ontwikkelen in vergelijking met baby’s met normale vitamine D-waarden.
|
|
Het is te vroeg om te zeggen dat vitamine D voedselallergieën kan omkeren. Toekomstig onderzoek is nodig om die vraag te beantwoorden. Onderzoek begint echter het idee te ondersteunen dat vitamine D kan beschermen tegen voedselallergieën en dat vitamine D belangrijk is voor een algemene goede gezondheid.
|
|
Voor de meeste mensen is de beste manier om ervoor te zorgen dat men voldoende vitamine D kan opnemen, een combinatie van verstandige blootstelling aan de zon en voldoende inname van voedingsmiddelen die de vitamine bevatten. Een arts kan de vitamine D-status beoordelen via een eenvoudige bloedafname en indien nodig een supplement aanbevelen. Supplementen mogen alleen worden ingenomen op advies van een erkende gezondheidsprofessional zoals een arts/allergoloog/diëtist.
|
Voor zwangere vrouwen is een goede inname van vitamine D belangrijk (vooral in het laatste kwartaal van de zwangerschap) om ervoor te zorgen dat het (ongeboren)kind voldoende vitamine D kan opnemen van de moeder. De vitamine D-voorraad van zuigelingen in het eerste levensjaar is afhankelijk van de voorraad van de moeder tijdens de zwangerschap.
|
|
Gebaseerd op het artikel Vit D and food allergy reviewed by Andrew Moore, MD, FAAAAI 2020
|
|
|
|
|
|
Hapje perzik met tonijn
|
|
Ingrediënten (voor 4 personen):
|
- 1 blik kleine perziken
- 1 theelepel kruiden salademix of 1 theelepel groentenbouillon
- 1 blik tonijn op eigen nat
- 1 eetlepel fijngehakte koriander
- 4 eetlepels soja yoghurt
- 1 eetlepel olijfolie
- peper
- Haal de tonijn uit het blik en laat het uitlekken.
- Snijd de uitgelekte tonijn fijn.
- Doe de tonijn samen met de yoghurt, olijfolie en alle kruiden in een kom. Meng alles goed onder elkaar.
- Haal de perziken uit het blik en garneer ze op een bord.
- Indien het mengsel met tonijn nog niet smeuig genoeg is, kan je enkele eetlepels perzikenvocht toevoegen en vermengen.
- Garneer de tonijn op de perziken. Smakelijk!
|
|
|
|
|
|
|
|
Meer lezen?
|
|
AllergieDietisten.com is een netwerk van ondertussen meer dan 20 gediplomeerde allergiediëtisten. Op zoek naar een allergiediëtist, op onze website vind je een diëtist bij jou in de buurt.
We verwerken je gegevens met zorg en delen deze nooit met derden. Je kan onze privacyverklaring hier nalezen.
|
|
|
|
|
