|
|
|
|
|
|
Inhoud nieuwsbrief Januari:
- Zoethoudertjes
- Wist je dat ... voedselovergevoeligheden vaak onder 1 noemer geplaatst worden?
- De rol van sensibilisatie via de huid in de ontwikkeling van voedselallergie
- Recept: pastinaaksoep
- Meer lezen?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
De mens is altijd al een zoetekauw geweest. Zoet wordt geassocieerd met lief en gezellig. In de loop van de tijd ontdekte men steeds nieuwe manieren om voeding zoet te maken.
|
Onder zoetstoffen of zoetmakers verstaan we alle stoffen die zoet smaken. De zoetmakende kracht kan enorm variëren.
|
|
Natuurlijke intensieve zoetstoffen: zij smaken (veel) zoeter dan suiker.
|
|
Een nieuwe zoetstof die waarschijnlijk binnenkort (2021) wordt toegelaten heet monk fruit. Monnikskruidextract of monk fruit is sinds 2010 in de VS toegelaten maar nog niet in Europa. De zoetstof wordt verkregen uit het sap van de vrucht. Het is een komkommerachtige plant, een kleine ronde vrucht die heel zoet smaakt en amper calorieën geeft uit Zuid-China en Noord-Thailand. Er zijn geen gevallen van allergie gemeld, maar je hebt een verhoogde kans op een allergische reactie als je allergisch bent voor suikermeloen, meloen, pompoen, courgette, watermeloen of komkommer.
|
|
Stevia, de bekendste van de steviolglycosiden, is E960. Deze zoetstof wordt gewonnen uit de bladeren van de plant maar heeft een bittere nasmaak. Ongeveer 200 keer zoeter dan suiker.
|
|
Thaumatine is een zoetsmakend eiwit uit het Katemfe fruit een plant in West-Afrika. Omdat het een eiwit is kan je er wel allergisch op reageren, maar tot op heden is er geen allergie beschreven. De zoetkracht is ongeveer 2000 keer meer dan suiker.
|
Neohesperidine DC E 959 wordt verkregen door sinaasappelschillen met loog (basische stof) te behandelen en zo krijg je een zeer zoete verbinding. Deze is 400 tot 600 keer zoeter dan suiker. Geen allergie beschreven.
|
|
Extensieve zoetstoffen smaken minder zoet dan suiker.
|
|
Sorbitol komt voor in fruitsoorten zoals: lijsterbes, peren, pruimen, appels, abrikozen, perziken.
|
|
Moet strikt gemeden worden bij een erfelijke fructose-intolerantie.
|
|
Mensen met prikkelbare darmen kunnen ook darmklachten krijgen na het eten van sorbitol, de hoeveelheid waarop men reageert is individueel.
|
|
Xylitol wordt gewonnen uit de resten van maïskolven. Het blijkt ook tandbederf tegen te gaan waardoor het vaak in tandpasta en kauwgom zit.
|
|
Suikeralcoholen zoals sorbitol, xylitol worden in de dikke darm gefermenteerd door darmbacteriën waardoor er gasvorming ontstaat wat bij sommige personen kan leiden tot klachten zoals: krampen, heel winderig, diarree …
|
Tagatose wordt verkregen uit melksuiker (lactose). Er kunnen nog kleine hoeveelheden lactose inzitten waardoor dit bij lactose-intolerantie klachten kan geven.
|
|
Het oudste en meest gebruikte zoetmiddel is natuurlijk sacharose, sucrose of gewoon suiker genoemd. Dit wordt gewonnen uit suikerbieten, suikerriet of suikerpalm.
|
Om de witte kleur te verkrijgen is er sulfiet toegevoegd, dit is bij wet bepaald en moet dan niet op de verpakking vermeld worden, namelijk 10 mg per kg of liter product. Enkel bij gevoelige personen zal dit afhankelijk van de consumptie van suiker kunnen klachten geven.
|
|
Glucosefructosesiroop (HFCS)
|
Deze wordt gemaakt van maïs. De zoetkracht komt vooral van de aanwezige fructose. Het gebruik neemt toe omdat het goedkoper is dan riet- of bietsuiker.
|
Komt voor in de vorm van HFCS en glucosestroop. De stroop wordt industrieel gemaakt door zetmeel chemisch/enzymatisch af te breken. Alle organen hebben glucose nodig om te kunnen functioneren. Het lichaam verkrijgt glucose door zetmeel (aardappelen, graanproducten, fruit) te splitsen.
|
|
Smaakt veel zoeter dan sacharose en glucose. Komt van nature voor in fruit, honing. Probleem is dat er tegenwoordig vaak fructose wordt toegevoegd in voedingsmiddelen waardoor de lever het teveel omzet in lichaamsvet. Teveel verhoogd de LDL cholesterol (slechte cholesterol).
|
|
Mensen met fructose-intolerantie nemen de fructose niet op in het bloed waardoor die in de dikke darm terecht komt en gaat fermenteren. Dit leidt tot klachten zoals winderig, diarree, krampen…
|
Een erfelijke fructose-intolerantie moet strikt alle fructose en sorbitol mijden. Dit kan anders leiden tot ernstige lever, nierbeschadiging en hypoglycemie.
|
|
Bron: Allergie en voeding 3/2020
|
|
|
|
|
|
Wist je dat ... voedselovergevoeligheden vaak onder 1 noemer geplaatst worden?
|
|
|
Ken jij het verschil tussen een voedselallergie en een voedselintolerantie?
|
|
Bij een allergie treedt het immuunsysteem in actie door antistoffen te produceren op het allergeen waardoor er een allergische reactie ontstaat. De reactie komt vrij snel na het eten van het allergeen en ontstaat reeds na het eten van een kleine portie. De arts kan via bloed- en huidpriktesten nagaan voor welke voedingsmiddelen je allergisch bent. Let op deze testen hebben enkel waarde als het verhaal van de patiënt klopt met het resultaat van de testen. Positieve testen zonder klachten duiden niet op een allergie maar op sensiblisatie dwz dat de persoon tolerant is (dus het voedingsmiddel wel kan verdragen). We spreken hier over primaire of secundaire voedselallergieën. Een secundaire voedselallergie is een kruisallergie, een bekend voorbeeld is de persoon met allergie voor boompollen en een allergie voor bepaalde fruit- en groentensoorten.
|
|
Er is ook nog een niet IgE-gemedieerde voedselallergie. Hier is het immuunsysteem niet betrokken maar er is wel degelijk sprake van een voedselallergie. Deze vorm komt voor bij babies en peuters. Er is een grote kans op uitgroei.
|
|
Bij een intolerantie treedt het immuunsysteem niet in actie. De reactie komt meestal trager dan bij een allergie, het kan enkele uren tot dagen duren vooraleer de klachten verschijnen. Bij een intolerantie heb je ook een bepaalde dosis nodig alvorens de klachten optreden. We onderscheiden malabsorpties die ontstaan door een verteringsprobleem en pseudo-allergieën waarvan de reacties nog niet gekend zijn. Een lactosemalabsorptie kan door de arts vastgesteld worden via een blaastest. De andere intoleranties kunnen echter niet getest worden. Hier werken we met eliminatie en herintroductie van het verdachte voedingsmiddel/trigger. Zowel bij een voedselallergie als bij een intolerantie is een grondige anamnese door de arts of gespecialiseerde diëtist nodig om de mogelijke trigger(s)/allergenen te op te sporen. Denk jij allergisch of intolerant te zijn voor bepaalde voedingsmiddelen? Neem dan contact op met een allergiediëtist of een arts.
|
|
|
|
|
|
De rol van sensibilisatie via de huid in de ontwikkeling van voedselallergie
|
|
|
Er is meer en meer bewijs dat sensibilisatie via de huid van belang is bij de ontwikkeling van voedselallergie. Vooraleer er een allergische reactie optreedt, moet er voordien altijd een contact geweest zijn met het betreffende allergeen. Op dat moment is men nog niet allergisch. Deze fase noemt men sensibilisatie en vanaf dan zijn er antistoffen aanwezig in het bloed (IgE positief).
|
Allergische ziekten komen wereldwijd frequent voor: atopisch dermatitis +/- 20à30% van de kinderen. Bij alle kinderen met een voedselallergie ervaart 15 à 40% een ernstige, levensbedreigende reactie en 30% rapporteert allergisch te zijn voor meerdere voedingsmiddelen.
|
|
De ontwikkeling van een voedselallergie is complex. Jaren dacht men dat kinderen gesensibiliseerd werden door blootstelling via het maagdarmstelsel (via borstvoeding of de eerste vaste voeding). Nu is er toenemend bewijs dat de vroege blootstelling van allergenen via de huid voedselsensibilisatie en later voedselallergie veroorzaakt. Inname via maagdarmstelsel daarentegen veroorzaakt tolerantie (het wel verdragen van) en geen allergie.
|
|
Het effect van tolerantie door vroegtijdige inname via de normale weg is allergeen specifiek, dit wil zeggen dat je bij inname van pinda enkel tolerant wordt voor pinda en niet voor noten. Er is bewijs dat voedseldiversiteit (veel verschillende voedingsmiddelen in je dieet) op jonge leeftijd het risico op sensibilisatie vermindert. Atopisch dermatitis (of eczeem) hangt vaak samen met voedselallergie. Hoe vroeger het eczeem optrad, hoe meer kans op het ontwikkelen van een voedselallergie. Het tijdig behandelen van het eczeem en onder controle brengen van de huidontstekingen voorkomt sensibilisatie en daardoor ook allergie.
|
Net als in onze darmen, bevat ook onze huid heel wat bacteriën – huidmicrobioom – genoemd. Hierboven werd het belang van sensibilisatie door de huid al aangehaald, wel ook het huidmicrobioom, met name dysbiose (een verschuiving van bacteriën in de huid) spelen hier een belangrijke rol. Vooral aanwezigheid van Staphylococcus aureus doet de kans op sensibilisatie (en later voedselallergie) toenemen.
|
De voorbije jaren is er veel onderzoek gebeurd naar het herstel van de huidbarrière om atopisch dermatitis en voedselallergie te voorkomen. Tolerantie (door inname via de natuurlijke weg) in plaats van voedselallergie blijkt vooral bij vroegtijdige inname van pinda zeer goed te werken maar ook bij ei redelijke resultaten te geven. Als deze strategie voor alle voedselallergenen werkt, vergt dit een vroege introductie van meerdere voedingsmiddelen. Maar dit vraagt nog meer onderzoek. Werken aan de huidbarrière vermindert de duurtijd en de ernst van het atopisch eczeem waardoor dit de sensibilisatie via de huid kan voorkomen. Resultaten van 2 grote RCT’s (gerandomiseerd onderzoek met controlegroep) met gebruik van preventieve therapieën op vlak van smeerbeleid waren echter teleurstellend (geen effect op atopisch dermatitis en voedselallergie). Enkele kanttekeningen hierbij:
|
- De leeftijd waarop gestart werd met smeren. Als er al sensibilisatie was, is dat niet meer te voorkomen.
- Hoe werden de afspraken die nodig waren gevolgd gedurende de studie bijvoorbeeld het x aantal keren smeren …
- Welk smeersel werd gebruikt?
- Wat moest er verminderd worden (droge huid of ontstekingen)? Dit vergt een andere behandeling om het eczeem te behandelen en hierdoor effect te hebben op de ontwikkeling van voedselallergie.
- Eczeem is niet enkel een barrièreprobleem maar ook een ontstekingsproces. Inzetten op één van de 2 is waarschijnlijk niet voldoende.
- De rol van blootstelling aan voedsel door de omgeving is niet meegenomen, bijvoorbeeld handen wassen vooraleer crème aanbrengen of niet kan een effect hebben op verhoogde blootstelling via de huid.
Andere studies zijn nog lopende. Secundaire studies (er is al eczeem bij de kinderen) met gebruik van smeersels en corticoïden bevattende smeersels behandeling zijn ook nog lopende.
|
Noot van allergiediëtisten: Dat atopisch dermatitis een belangrijke factor is voor de ontwikkeling van voedselallergie is al langer gekend. De laatste onderzoeken geven ons meer en meer inkijk in wat er nu werkelijk gebeurt. Hierdoor zullen er in de toekomst nog betere preventiestrategieën opgezet kunnen worden. Heb je een baby met atopisch eczeem, laat je begeleiden door een kinderarts en vermoed je voedselallergieën? Laat niet zomaar voeding weg maar laat je doorverwijzen naar een kinderarts-allergoloog. Een allergiediëtist kan je helpen om de voeding van je baby zo optimaal mogelijk samen te stellen, en dit zowel preventief als curatief (als er al een allergie is).
|
Bron: Epicutaneous sensitization in the development of food allergy:
What is the evidence and how can this be prevented? Helen A. Brough, Kari C. Nadeau, Sayantani B. Sindher, Shifaa S. Alkotob, Susan Chan, Henry T. Bahnson, Donald Y. M. Leung, Gideon Lack - Allergy. 2020;75:2185–2205
|
|
|
|
|
Pastinaaksoep
|
|
Kippenbouillon (glutenvrij, melkvrij)
|
- Pel de ui en snijd in stukjes.
- Maak de prei schoon, spoel en snijd in ringen.
- Schil de courgette en de pastinaken en snijd in stukjes.
- Doe groenten, bouillon en water in een ruime kookpot.
- Breng aan de kook en zet het vuur lager.
- Mix de soep als de groenten gaar zijn.
|
|
|
|
|
|
|
Meer lezen?
|
|
|
AllergieDietisten.com is een samenwerking tussen 5 zelfstandige diëtisten. We verwerken je gegevens met zorg en delen deze nooit met derden. Je kan onze privacyverklaring hier nalezen.
|
|
|
|
|
